بولونیا 2024: از جنگ آثاری بر جای میماند
به گزارش ثباتنیوز، همانطور که پیشبینی میشد، نمایشگاه کتاب کودک بولونیا امسال بهخودی خود، متأثر و بازتابی از صحنه سیاسی جهانی بهویژه جنگهای خاورمیانه و اوکراین است. وضع اسفبار فلسطینیان در کانون اعتراضات متعددی در این نمایشگاه قرار داشت و یکی از برجستهترین آنها که کمپین «ناعادلانه» نامیده میشود، طرحهای سیاه و سفیدی از کودکان کشته شده در غزه را نشان میدهد که نمایانگر نام و سنّ کودکان و عبارت «دیگر هرگز نخواهند خواند» است. در غرفهای که برای نمایش دادن “نقاشی برای فلسطین” است، 56 تصویر را برای فروش با هدف آگاهیافزایی در مورد درگیریهای کنونی بین اسرائیل و فلسطین نشان داده میشود. کل تصاویر برای فروش هستند و عواید آن به اونروا (آژانس امدادرسانی و کاریابی سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی در خاور نزدیک) تعلق میگیرد. مضمون پوستر دیگر بهطور برجسته به نمایش گذاشته شده در اطراف نمایشگاه به سادگی «کتابها نه جنگ» در بالای تصویری از شهری بمباران شده، ویرانه و آتشگرفته است.
کتابها نیز به این موضوع میپردازند البته تا حدی غیرصریحتر. ناشری به نام سیلویا واسنا از انتشارات کتابهای آکوما در میلان حقوق کتاب عطر ماما را میفروشد، کتابی مصور از تصویرگر فلسطینی براعه عوور و نویسنده لبنانی شرار نجا محفوظ. این کتاب پیوند مادری با فرزندش را به تصویر میکشد که با روسری معطر به مدرسه فرستاده میشود تا آرامشبخش آنها باشد و وطن را برایشان یادآوری کند. این کتاب دارای تصاویری است که با بهکارگیری تکنیکهای گوناگونی مانند روغن، آبرنگ، گرد طلا، بریدههای روزنامه و تمبرهای دستساز خلق شدهاند. واسنا به PW گفت: «برای اولین بار، پارسال در نمایشگاه بینالمللی کتاب شارجه با آثار عوور آشنایی بافتم. معمولاً در کتابهایش آسیبهای زندگی در فلسطین را به تصویر میکشد اما این یکی تفاوت دارد و پیام امیدواری میفرستد. عناصر بصری پیوسته متغیر، منعکسکننده واقعیتی هستند که پیوسته تغییر میکند و کودکان غزه آن را تجربه میکنند.» این کتاب را در ابتدا انتشارات کیوی استوریز با مدیریت محفوظ در دبی (شهر محل زندگی خودش و عوور) انتشار داد.کتاب مذکور اینک به چاپ سوم به زبان عربی رسیده است. خانم واسنا حقوق بینالمللی را به دست آورده و برای فروش ترجمه و مجوز در سراسر جهان میکوشد. به باور وی، موضوع چیستی این کتاب در دنیای امروز که مردم در اغلب اوقات، کیستی را با ایدئولوژی اشتباه میگیرند، بسیار مهم است.
واسنا گفت: «استودیوی عوور در شهر غزه در ساختمانی بود که در زیر بمبها ویران و با خاک یکسان شد و تمام کارهایش از میان رفت. به او گفتند در اثر این انفجار، ابری از گرد و غبار رنگی، درخشش و رنگ به هوا برخاست. آیا میتوانید تصور کرد که اسرائیلیها از ویران کردن چنین ساختمانی تا چه اندازه غافلگیر شده بودند؟»
کارولینا بالستر، مدیر اجرایی در مدت ارائه برنامهای که هیئت بینالمللی کتاب برای جوانان برگزار کرد و سپس جایزه هانس کریستین اندرسن از دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان و جایزه ترویج کتابخوانی اعلام شد، از اختلال در جنگ و تخریب کتابخانه تحت حمایت دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان در غزه سخن گفت. این سازمان همچنان به بازسازی این کوششها از طریق پروژه خود به نام کودکان در بحران اختصاص دارد. او گفت: «دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان همیشه از مرزهای نژاد و مذهب فراتر رفته است.» با توجه به این روحیه، موضوع کنفرانس امسال این دفتر بینالمللی در تریست ایتالیا این است: «به انقلاب بپیوندید: به هر کودکی کتاب خوب بدهید.»
علاقه و تمرکز بر جنگ در اوکراین تا حدی کاهش یافته اما همچنان موضوعی بسیار نگران کننده است. همانطور که از زمان حمله روسیه به اوکراین در دو سال پیش، شرکت روسیه در بولونیا تحریم شده است. صنعت انتشارات اوکراین امسال دارای غرفهای است و در کنار آن غرفهای برای Old Lion Press از لِویو شهری در غرب اوکراین قرار دارد که شاید شناختهشدهترین ناشر کتابهای کودکان در این کشور برای بازار بینالمللی باشد. بولونیا امسال جایزه جدیدی ایجاد کرد که تحت نظارت برنامه بولونیا بوکپلاس نمایشگاه به نام جایزه فیلم غیرصامت اهدا میشود. این جایزه که برای تجلیل برتری در انتشارات کتاب برای بزرگسالان اوکراینی است، توسط انتشارات پروژکتور برای «تلگراف»، مجموعه مجله اختصاص یافته به فرهنگ بصری اوکراین، جایزه را برنده شد.
نیل پکر، تصویرگر بریتانیایی که سفیر نویسنده بولونیا بوکپلاس در سال 2024 است و در جایگاه یکی از داوران این جایزه حضور داشت، گفت: «این افتخار و امتیازی بود که از من برای برگزیدن برنده برای فیلم غیرصامت سال 2024 کمک بگیرند. وسعت و ژرفای موارد در دفتر ثبت شده جلب توجه میکرد و در بسیاری از موارد، موضوع مورد بحث بهشدت تأثیرگذار بود.»
به نقل از پابلیشرز ویکلی
نوشته اد ناووتکا | 09 آوریل 2024؛ مترجم رحیم غلامی.